System kaucyjny - zmiana w naszych codziennych nawykach
Już od 1 października w Polsce zacznie działać system kaucyjny. To jedna z największych zmian w codziennych zakupach od wielu lat – dotyczy każdego, kto kupuje napoje w butelkach plastikowych, szklanych czy w puszkach aluminiowych. Idea jest prosta: płacimy kaucję przy zakupie, a po oddaniu pustego opakowania odzyskujemy pieniądze. Ale jak będzie to wyglądało w praktyce? Jak przygotować się do tej zmiany? I jaka jest w tym wszystkim rola Zwrotki – jednego z operatorów systemu kaucyjnego w Polsce?
Co to jest system kaucyjny i dlaczego jest potrzebny?
System kaucyjny to rozwiązanie, które ma pomóc w walce z odpadami opakowaniowymi i poprawić poziom recyklingu w Polsce. Dziś wiele butelek czy puszek trafia niestety nie tam, gdzie powinny: do zmieszanych śmieci albo co gorsza, do środowiska. Dzięki kaucji, która dla nas, konsumentów, jest motywacją finansową, więcej opakowań wróci do ponownego wykorzystania. To realna zmiana, która pozwoli zmniejszyć ilość odpadów i zamknąć obieg surowców.
Jak będzie wyglądał zwrot opakowań?
Oddawanie butelek i puszek będzie proste. Każde opakowanie po napoju, które będzie oznaczone symbolem kaucji będzie można oddać bez paragonu, w dowolnym punkcie zbiórki. Obowiązek odbioru opakowań mają wszystkie sklepy powyżej 200m2. Do wyboru będą dwie formy:
zbiórka automatyczna – przy użyciu zwrotkomatów, które rozpoznają opakowanie i wystawiają potwierdzenie zwrotu kaucji w postaci bonu kaucyjnego
zbiórka ręczna – w mniejszych sklepach, gdzie obsługa przyjmie opakowanie bez użycia automatu.
Rola Zwrotki w systemie
Zwrotka to jeden z operatorów systemu kaucyjnego, czyli instytucji, które organizują cały proces od strony technicznej i logistycznej. W praktyce oznacza to:
budowę i obsługę sieci zwrotkomatów,
odbiór i transport zebranych opakowań,
prowadzenie nowoczesnego systemu IT, który rozlicza wszystkie transakcje,
współpracę z producentami napojów i sklepami,
a na końcu – dostarczenie opakowań do recyklerów, by mogły wrócić jako surowiec do produkcji.
Dzięki temu konsument nie musi zastanawiać się, co dalej dzieje się z butelką czy puszką. Wystarczy wrzucić ją do zwrotkomatu, a resztą zajmie się operator.
Co trzeba wiedzieć jako konsument?
Warto pamiętać o kilku zasadach, które ułatwią korzystanie z systemu kaucyjnego:
najważniejsza zmiana: nie zgniatamy opakowań – muszą trafić do zwrotu w całości,
zwracamy butelki i puszki po napojach (woda, soki, napoje gazowane, piwo, alkohol itp..): butelki plastikowe do 3l, puszki metalowe do 1l, butelki szklane wielokrotnego użytku do 1,5l
nie potrzebujemy paragonu, by odebrać kaucję,
szukamy oznaczenia kaucji na etykiecie – to gwarancja, że opakowanie podlega systemowi.
Edukacja i praktyczne doświadczenie
Wprowadzenie systemu to nie tylko kwestia infrastruktury – równie ważna jest edukacja. Konsumenci muszą wiedzieć, jakie opakowania podlegają kaucji, jak je oddawać i dlaczego to takie ważne. Zwrotka angażuje się w działania edukacyjne – zarówno poprzez kampanie informacyjne, jak i praktyczne akcje. Dobrym przykładem jest partnerstwo w Poland Business Run, gdzie uczestnicy mogli testować zwrotkomaty w praktyce i od razu zobaczyć, jak działa zwrot kaucji.
Dlaczego to się opłaca?
System kaucyjny to nie tylko nowy obowiązek, ale przede wszystkim szansa. Dzięki niemu opakowania po napojach nie będą marnowane, lecz wrócą do obiegu. To zysk dla środowiska, ale też dla nas wszystkich: czystsze otoczenie, mniejsze koszty zagospodarowania odpadów i realny wkład w gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Zmiana podejścia
Od października system kaucyjny stanie się elementem codziennych zakupów. Warto już dziś zapamiętać proste zasady i przygotować się na zmianę. Zwrotka jako operator jest po to, by zapewnić sprawne działanie całego procesu – od sklepu, przez logistykę, aż po recykling. Dzięki wspólnym działaniom: konsumentów, handlu, producentów i operatorów, możemy sprawić, że butelki i puszki nie będą odpadem, ale wartościowym surowcem, który wróci do obiegu.
Fundacja Poland Business Run
